Control banding

เผยแพร่เมื่อ 29/11/2566
เขียนโดย อ.ดร.ปาจรีย์ กุณฑลบุตร
           อ.ดร.สุเมธ เพ้งภูมิเกียรติ
           อาจารย์ประจำภาควิชาอาชีวอนามัยและความปลอดภัย 
           คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล 

Control banding

          Control banding เป็นเทคนิคทั่วไปที่ถูกใช้สำหรับประเมินและจัดการความเสี่ยงของสารเคมีในสถานที่ทำงาน ที่ไม่มีค่าขีดจำกัดการรับสัมผัสสารจากการทำงาน (OEL) สารเคมีส่วนใหญ่ที่ใช้งานในทางการค้าจะไม่มีค่าขีดจำกัดการรับสัมผัสสารจากการทำงาน  ค่าขีดจำกัดการรับสัมผัสสารจากการทำงานประกอบไปด้วยค่า Recommended Exposure Limits (RELs) and OSHA Permissible Exposure Limits (PELs)  ค่าขีดจำกัดการรับสัมผัสสารจากการทำงานจะช่วยในการประเมินและจัดการความเสี่ยงสารเคมีในสถานที่ทำงาน การรับสัมผัสสารเคมีซ้ำๆ ในแต่ละวันโดยทางการหายใจ โดยความเข้มข้นสารเคมีในอากาศมีค่าต่ำกว่าค่าขีดจำกัดการรับสัมผัสสาร ไม่มีแนวโน้มที่จะก่อให้เกิดอันตรายทางด้านสุขภาพของคนงานส่วนใหญ่  อย่างไรก็ตามยังมีสารเคมีอีกหลายพันชนิดที่ถูกใช้ในงานอุตสาหกรรมต่างๆ และยังไม่มีค่าขีดจำกัด 

          ขั้นตอนของการทำ control banding
          ​ความเสี่ยงของสถานที่ทำงานได้ถูกจัดเป็นกลุ่มๆ หรือ “แบน”  ขึ้นอยู่กับการรวบรวมข้อมูลของอันตรายและการรับสัมผัส  กลุ่มของอันตรายอาจจะเป็นการระคายเคืองผิวหนังหรือดวงตา, มีความเป็นพิษ, ก่อมะเร็ง, หรือ อื่นๆ และระดับของการรับสัมผัส (ต่ำ, กลาง, สูง) ได้ถูกนำมาพิจารณา   ขั้นตอนสุดท้ายของขั้นตอนการ control banding ผู้ปฏิบัติงานได้นำมาตรการการควบคุมที่เหมาะสมนำมาปฏิบัติ ซึ่งมาตรการต่างๆ อาจจะเป็นการระบายอากาศ, การควบคุมทางวิศวกรรม, การปิดคลุมกระบวนการผลิต, หรือมาตรการควบคุมอันตรายอื่นๆ  มาตรการแบ่งเป็น 4 กลุ่ม ดังนี้
               กลุ่มที่ 1 ใช้วิธีการทำงานโดยยึดแนวปฏิบัติงานที่ปลอดภัย กลุ่มที่ 2 การระบายอากาศเฉพาะที่ (Exhausted ventilation)  กลุ่มที่ 3 การปิดคลุม (Enclosure) กลุ่มที่ 4 ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ

ตารางที่ 1 Hazard bands

 ตารางที่ 2 Control bands

          การใช้ control banding สำหรับการปฏิบัติงานทางด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัย
                         ​Control banding เป็นวิธีการที่ดีที่สุดเมื่อนำมาใช้ร่วมกับการปฏิบัติงานความปลอดภัยและสุขภาพ รู้จักกันในชื่อของ “ลำดับชั้นของการป้องกัน (hierarchy of controls) ตัวอย่างเช่น การใช้สารเคมีที่มีอันตรายน้อยกว่าในการป้องกันการรับสัมผัสสารที่มีความเป็นอันตราย  อย่างไรก็ตาม control banding ไม่สามารถที่จะแทนที่ผู้เชี่ยวชาญทางด้านอาชีวอนามัยและความปลอดภัยได้  ในบางกรณี control banding ก็ได้เสนอแนะให้ผู้ว่าจ้างหรือสถานประกอบการ ปรึกษาและขอข้อเสนอแนะจากผู้เชี่ยวชาญ  ความรู้เฉพาะและการตัดสินใจจากผู้เชี่ยวชาญเป็นสิ่งที่ต้องการในการนำไปปฏิบัติงาน เพื่อเป็นวิธีการปฏิบัติงานที่สมเหตุสมผล และเพื่อที่จะลดความเสี่ยงอันตรายของคนงานได้ 

          Control banding ไม่สามารถที่จะลดหรือละเว้นขั้นตอนของการประเมินการสัมผัสสารได้
               Control banding มีความแตกต่างจาก occupational exposure banding ทั้งสองเทคนิคต่างใช้สำหรับการประเมินและจัดการความเสี่ยงสารเคมีที่ไม่มีค่าขีดจำกัดการสัมผัสสาร อย่างไรก็ตาม occupational exposure banding ใช้หลักการจัดกลุ่ม หรือ banding ที่ต่างออกไป โดยการใช้ข้อมูลความเป็นอันตราย (เช่น การศึกษาผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์, หรือการศึกษาทางด้านพิษวิทยา) เพื่อใช้คำนวณกลุ่ม หรือ band ที่เหมาะสม
               แต่ละ occupational exposure band (OEB), กลุ่ม A-E มีช่วงจำกัดของการรับสัมผัส    หลังจากเสร็จสิ้นขั้นตอนของ OBE เรียบร้อยแล้ว ผู้ปฏิบัติงานจะต้องกำหนดช่วงของการรับสัมผัสให้เหมาะสม อีกทั้งยังต้องตัดสินใจเลือกมาตรการที่จะนำมาปฏิบัติ ถ้าผลการประเมินการสัมผัสเกินช่วงที่กำหนด   ทั้งนี้ control banding สามารถใช้ร่วมกันกับวิธี occupational exposure banding  

ที่มา